Do zajęcia samochodu uprawniony jest jedynie komornik sądowy, który prowadzi postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego. Windykator, który działa na zlecenie wierzyciela nie jest uprawniony do „przejęcia” pojazdu znajdującego się w serwisie samochodowym. Tak samo bezpośrednio wierzyciel klienta nie ma prawa do samodzielnego zajęcia pojazdu. Może to zrobić jedynie komornik sądowy.
Jak zweryfikować komornika? Brak jest przepisu który wprost nakazuje komornikowi okazanie legitymacji przed podjęciem czynności czy na nasze żądanie w jej trakcie. Ale też w interesie komornika leży żeby się przed nami skutecznie legitymizować (wszak żyje on ze skutecznej egzekucji), więc w praktyce nie ma problemu z tym, żeby komornik okazał nam „blachę”.
Czym jest tytuł wykonawczy?
Tytuł wykonawczy to wyrok sądu (choć mogą to być też inne dokumenty, ale w przypadku serwisu samochodowego będzie to najczęściej właśnie wyrok) z adnotacją, że orzeczenie jest wykonalne.
Jak wygląda zajęcie samochodu?
Komornik dokonuje zajęcia przez wpisanie ruchomości do protokołu zajęcia. Komornik wydaje wszystkim „zainteresowanym” odpis protokołu zajęcia – tj. dłużnikowi, wierzycielowi i dozorcy (o dozorcy piszemy niżej). Ewentualnie jeżeli nie są obecni podczas czynności to wysyła im go pocztą. Komornik powinien też dokonać umieszczenia na ruchomości znaków zajęcia (naklei kartkę z pieczęcią komornika albo przymocuje tę kartkę sznurkiem z pieczęcią lakową), co w przypadku pojazdów najczęściej dokonuje w jego wnętrzu. Pamiętajmy że usunięcie umieszczonych przez komornika znaków zajęcia jest przestępstwem.
Uwaga! Pojazd znajdujący się u osoby trzeciej (czyli np. w przypadku pojazdu oddanego do serwisu) może być zajęty tylko gdy osoba ta zgadza się na jego zajęcie albo przyznaje, że stanowi on własność dłużnika. Tu należy wskazać, że podanie odpowiedzi „nie wiem do kogo należy pojazd” nie stanowi żadnej z tych form oświadczenia zezwalającego na dokonanie czynności zajęcia. W takiej sytuacji komornik nie dokona zajęcia. Należy jednak pamiętać, że komornik wie że serwis dokonuje naprawy na podstawie pisemnego zlecenia i może takiego dokumentu zażądać, a brak jego okazania stanowić będzie utrudnianie egzekucji. Komornik może się też na miejscu stawić z dłużnikiem, który potwierdzi że jest właścicielem pojazdu. Może też przyjść z wydrukiem z CEPiK.
Jakie skutki wiążą się z zajęciem?
Zajęcie ma ten skutek, że rozporządzenie pojazdem dokonane po zajęciu nie ma wpływu na dalszy bieg postępowania, a postępowanie egzekucyjne z zajętej ruchomości może być prowadzone również przeciwko nabywcy. Krótko mówiąc, nawet jeżeli pojazd zostanie sprzedany, egzekucja może być prowadzona przeciwko kupującemu.
Czy pojazd powinien zostać fizycznie wydany komornikowi?
Jest to zawsze decyzja komornika, który kieruje się dobrem egzekucji. Ale w większość przypadków komornicy nie zabierają auta fizycznie, ponieważ są to dla nich dodatkowe czynności i koszty. Zajecie pojazdu – w zamierzeniu komorników – najczęściej ma służyć zmobilizowaniu dłużnika żeby dobrowolnie zapłacił dług. Komornik zazwyczaj więc ustanawia dozorcę na zajętej rzeczy i zasadą jest, że dozorcą zostaje ten u którego rzecz się znajduje w momencie zajęcia. W przypadku samochodu znajdującego się w serwisie dozorcą będzie więc ktoś z serwisu. W wyjątkowych przypadkach może oddać samochód pod dozór osoby trzeciej, a nawet wierzyciela (tylko w takiej sytuacji należy wydać pojazd wierzycielowi).
Uwaga! Należy pamiętać, że w przypadku zajęcia pojazdu w serwisie najczęściej komornik i warsztat mają konflikt interesów, ponieważ komornik chce zająć pojazd, a warsztat najczęściej będąc w posiadaniu pojazdu ma za niego niezapłacone i chce uzyskać swoje pieniądze, co normalnie nastąpiłoby w momencie odbioru pojazdu. W przypadku egzekucji komorniczej, prawo do dokonania zajęcia przez komornika obowiązuje w sposób absolutny. Nie działa prawo zatrzymania, o którym mowa w art. 461 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej. W sytuacji więc gdy mamy w serwisie samochód pozostawiony przez klienta będącego dłużnikiem i klient taki nie rozliczył się jeszcze z nami z tytułu naprawy, to prawo zatrzymania jest słabsze od prawa komornika do zajęcia pojazdu. W związku z tym musimy samochód i tak wydać komornikowi, a od klienta pieniędzy za naprawę dochodzić oddzielnie. .
